Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Polak za morzem,
Za chmurką,
Za miedzą –
Wszędzie, gdzie tylko ktoś wdarł się…
Tylko uczeni –
Uczeni się biedzą,
Bo nie wiedzą… kto mieszka na Marsie…

Aż wreszcie dotrą do owej planety,
By zbadać sekrety, które na niej drzemią…
A tam – już Polacy:
Mężczyźni, kobiety,
Co się politycznie nie zgadzają z Ziemią...

Żyją tam uczciwie,
Kochają się szczerze…
A miłość małżeńska taki rozmach bierze,
Że aż tu czasami
Na niebie nad nami
Widać – latające talerze [„Polacy wszędzie”].

Nie mam pieniędzy,
Nie mam domu –
A cóż by tu zapisać komu?
Człek do pisania ma zacięcie,
A skarbów żadnych nie nałowił…
Trudno: zapiszę w testamencie
Sam siebie.
Do „Cracovii…”!
Być może, że się z braku laku
Przydam po śmierci im…
W ataku!
Kołdrę też im zapisał-bym…
Puchową, jeszcze całkiem ładną.
Ażeby miękko było im,
Jak z ligi spadną.

A pewnej miłej pani Ali
Swe serce dać miałbym ochotę…
Niech sprzeda je
W Jubilerskiej Centrali,
Bo było prawie jak złote!
Niech żąda dużo,
Proszę ja ją!
…Ale niech bierze, ile dają [„Hipochondryk”].

Burzliwe wiosny,
mokre sierpnie –
słowem – gdzie spojrzę – pełno wad…

Lecz na myśl jedną
skóra aż cierpnie:
co by to było,
co by to było,
gdyby tak Polak stworzył świat?!

Gdyby tak Polak – trafem jakim,
Nasz rodak z wąsem w kształcie wiechcia!
Lub… gdyby Pan Bóg był Polakiem…
Nie!
Tego nawet Bóg by nie chciał [„Swojskie stworzenie świata”].

Dzień Kobiet idzie…
Czas już przeto
(jako że sprawę się docenia)
raz zastanowić się nad kobietą.
Po męsku:
bez zastanowienia!

Bo kobieta – to problem.
Lecz gdym do problemu
chciał podejść raz bez uprzedzeń,
wtedy – nie wiem czemu –
problem zmierzył mnie wzrokiem
niechętnie i srogo
i tyle wiem o problemie,
że miał koński ogon.
I jak tu znaleźć spokój,
gdy po Polsce hasa
tych problemów – problemów
wokół cała masa…

Tę obojętnie mijasz obok,
do tamtej aż ci oko lśni.
Kobiety różnią się między sobą
i to przeważnie
pod względem płci.
Ale nie tylko.
Kto całość ogarnie,
ujrzy różnolitość,
wybór jak w ciastkarni:
są babki miękkie,
są babki twarde,
są babki z kremem (Elizabeth Arden),
są babki wierne (na kruchym spodzie!),
są babki starsze (za to na miodzie),
babki łagodne (czyli bez pianki),
są Katarzynki
i są Stefanki,
są bezy (bez mężów)
oraz małżonki,
czyli – domowe napoleonki.

Wybaczcie mi tę alegorię
nie idzie o słodycz ani o kalorie,
ale o ten wachlarz,
czyli o to zwłaszcza,
że Dzień Kobiet niestety
zbyt sprawę upraszcza…
Bo jak równocześnie
dzielić nam sentyment
na tak szeroki asortyment?
I jak nie wzdragać się na myśl
o wspólnym święcie
żon i ciź?!
Porządny człowiek nawet nie śmie
pomyśleć o nich równocześnie –
bez konsekwencji.

Z tej przyczyny
gdy idzie o mnie, to od dziś
Dzień Kobiet dzielę na godziny:
Godzina Żon,
Godzina Ciź,
Godzina Panien,
Godzina Wdów,
Godzina Takich, że Brak Mi Słów,
Godzina Matron,
a dla Matek
Godzina plus rodzinny dodatek,
Godzina Działaczek,
Godzina Sąsiadek –
i Pół Godziny Na Wszelki Wypadek.

Wszystkich pogodzić niepodobna,
zatem zapobiec chcąc niesnaskom,
każdą Godzinę czczę z osobna,
wcinając odpowiednie ciastko…
Coraz mi słodziej,
coraz mi słodziej,
wreszcie wymykam się z domu jak złodziej,
żeby na róg wyskoczyć (hopsa) –
o Boże! –
na rolmopsa! [„Mój Dzień Kobiet”].

O, jakżeż mnie wzrusza
ta miłość prawdziwa,
gdy młodzian na kwiatku
wróży sobie białym:
„kocha czy nie kocha?”
i te płatki obrywa…

Ja już – oberwałem [„Małżeństwo to współistnienie”].

Płeć – jak telewizor,
telewizor – jak płeć:
można nie korzystać,
ale trzeba mieć!

Musi mieć każdy:
marksista czy mistyk.
I nie dla przyjemności.
Dla władz!
Dla statystyk!
[„Płeć i polityka”].

Ludzkości!
Ty się sama zbaw
od wojen i poniewierki
przez pięknych ministrów
zagranicznych spraw
i czarujące ministerki!
[„Płeć i polityka”].

Jak sięgnąć pamięcią
w nasze dzieje stare,
raz ofiara na biednych –
raz biedni na ofiarę [„Polak musi”].

Kiedy z zachwytem się nadmienia
w pismach Warszawy, Kielc czy Łodzi
o wierszu,
że zmusza do myślenia,
o sztuce,
że zmusza do myślenia,
o filmie,
że zmusza do myślenia –
wiem, że nikt nie wie,
o co chodzi.

Wtedy przepraszam,
wciągam kalosze,
odchodzę…
Przymusu nie znoszę!

Tę bowiem myśl wyznając oto
jużem i wzrósł, i podtatusiał:
AUTOR MA MĘCZYĆ SIĘ
TAK DŁUGO,
ŻEBY CZYTELNIK
JUŻ NIE MUSIAŁ [„Zwierzenia humorysty”].

Bo Polak –
jeśli nie baron, nie hrabia –
oszczędny jest z dziada pradziada.
Owszem:
wydaje więcej, niż zarabia.
Ale tę resztę odkłada!

Inni na świecie markotni i nędzni,
jakby im promyk w oczach zgasł…
A my?
My nie wiemy, co robić z pieniędzmi!
Czy światło opłacić?
Czy szewca?
Czy gaz?
[„Na co idą pieniądze”].

Lecz czyż to nie poezja
czysta bez domieszki,
gdy nam rwą się z kieszeni te orły!…
I reszki!
I jakież to miłe dla patrioty,
iż taki rączy ten nasz polski złoty,
że nim się człowiek opamięta –
pieniądze już poszły!…
Na ubaw.
Na dziewczęta!

Wybacz mi, ojcze, wybacz, mamo…
Nie wiem, kto komu daje przykład zły,
lecz pieniądze zwykle
idą na to samo,
na co chodzimy my!
[„Na co idą pieniądze”].

Mawiał mi ojciec, mawiał dziadek:
– Spójrz, ile panien,
wdów i sąsiadek…
Noś serce przy sobie!
Na wszelki wypadek.
A nuż w dzień biały
lub pośród nocy
sentymentalnej ktoś
wezwie pomocy…
Tyle w krąg kobiet
roztacza swe wdzięki,
że w Polsce bez serca
to jak bez ręki!
[„Miłość w ułamkach”].

Małżeństwo to jak warszawska defilada:
Wola maszeruje –
Ochota już przeszła…
[„Mścicielka”].

Tak, podróże kształcą!
Wszystko wiem – eureka!
Po zwiedzeniu Europy i innych zagranic
znam już tajemnicę pochodzenia człowieka:
człowiek zwykle pochodzi
z Łodzi
lub z Pabianic…
[„Podróże kształcą”].

Małżeństwo bowiem – jest to urządzenie
najlepsze od wielu stuleci!
Wierzcie mi: niejeden sam by się ożenił!
Tylko ma żonę. I dzieci [„Ratujmy małżeństwo”].

Mężczyźnie nie trzeba urody.
Mężczyzna nie musi być młody.
Mężczyzna się nie ma podobać nikomu –
mężczyzna potrzebny jest w domu!

Z mądrością to także przesądy –
intelekt to, dziecko, nie wszystko.
Mężczyzna nie musi być mądry –
wystarczy, jak ma stanowisko!
Mieć życie wewnętrzne bogate?
A po co mu? Popatrz na tatę!
[„Wszystko o mężczyźnie”].

Wziąć to, czego nie ma.
Dodać soli i kminku,
potem zmieszać z tym, czego
brak chwilowo na rynku.

Mieszać długo, dokładnie –
jak się znudzi, to przestać
i posypać tym, na co
absolutnie nas nie stać.

Można smażyć lub upiec,
lub przypalać na rożnach,
polewając tym, o czym
nawet marzyć nie można!

Wszyscy u nas to jedzą,
dla każdego wystarczy,
na czym właśnie polega
polski cud gospodarczy [„Przepis po polsku”].

Istotnie – młodość
mnie nie rozpieściła:
bez punktów za pochodzenie,
bez książęcych pałek,
na ten świat przyszedłem
sam o własnych siłach
w szary bezmięsny poniedziałek.

Wychowany zgoła staroświecko,
jedno tylko słyszałem
ciągle jako dziecko:
– Rączki z daleka,
oczka z daleka,
myśli z daleka
od miejsca, gdzie się człowiek
różni od człowieka!

Zawsze w niewiedzy…
Zawsze żyłem w ciemno.
Do późnej starości ukrywano przede mną,
ile Polakowi dać może radości
prawdziwa Polka
z krwi i przy kości!
Człowiek niewinny chodził
i bez mała
nie wierzył w pewne części ciała [„Mój postęp techniczny”].

Już dziś co wrażliwsze
trapią się jednostki:
jak się kochać po uszy
w zasłoniętej po kostki?
Kobieta znów zagadką…
[„Antymaxi”].

Satyryk to ma być taki
dziwny entuzjasta,
z którego śmiać dlatego
żeście się powinni,
że prywatnie on kocha,
a publicznie on chlasta.
Odwrotnie niż wszyscy inni [„Rozśmieszanie Polaków”].

Przepraszam, że ja z laską…
Każdy szanse ma lepsze,
kiedy się w życiu
kimś lub czymś podeprze.
Od początku świata
trwa zresztą ta era,
że złudne bez podparcia
są wszelkie nadzieje…
Primo: żadna kariera –
kiedy nikt nie popiera.
Secundo: co na świecie
dzisiaj nie kuleje?…
[„Monolog z laską”].

Od zarania dziejów – twardo, choć pomału
ludzkość do swojego zdąża ideału –
lecz ten świat idealny
ciągle nie jest gotów,
bo każde pokolenie
swoich ma idiotów.

Jak jasno z powyższego
wynika stwierdzenia,
jest jednak coś, co łączy
wszystkie pokolenia [„Nie ma walki pokoleń”].

Owszem zdarza się jeszcze czasem,
że do łóżka
panienka nie chce wpuścić
biednego staruszka…
Ale tu już trudno dziwić się dziewczynie,
jak staruszek jest biedny,
to sam sobie winien!
[„Nie ma walki pokoleń”].

Rodacy, witam, cześć i czołem!
Wprost ze statystyk wieść mam świeżą:
Oto w dziedzinie leżenia pod stołem
inne narody przy nas leżą.
Inaczej mówiąc, Przyjaciele,
to My leżymy na czele!

Świat różne gnębią dziś problemy
i kryzys coraz to twardszy –
a my pijemy – pijemy – pijemy
i jeszcze na eksport wystarczy!…

Gdy mowa już o alkoholach,
to według danych za październik –
tak zwany statystyczny Polak,
a więc osesek jak i piernik,
wypija rocznie zdaniem GUS-u
trzynaście litrów spirytusu…
[„Piosenka antyalkoholowa”].

Myślę, więc jestem”
tak filozof się wyrażał.
A ja myślę, że jestem,
bo tatuś nie uważał.
Tak chyba najkrócej dziś określić da się
me dzieciństwo… świadome.
Ale poniewczasie.

Bo świadome dzieciństwo
nie jest rzeczą tak prostą,
jak takież macierzyństwo
czy świadome ojcostwo.
Dziecko – nawet genialne –
kiedy jest już w drodze,
nie może dla pewności
wyglądnąć przez szparkę
i rzec:
– Nie, w tych warunkach to ja się nie rodzę!
Już widzę tę gospodarkę [„Moje świadome dzieciństwo”].

A swą sztuką kochania
nie chełp się i nie piej!
Każdy królik to umie.
Może nawet i lepiej…
I jedno, co mężczyznę
dziś różni od zwierzęcia –
to właśnie te kuchenne
i domowe zajęcia [„Małżonek doskonały”].

Gdy ludzie szarpią się i gryzą,
bezstronność moją jest dewizą.
W każdej życiowej pierepałce
ten obiektywizm w sobie kształcę
i zanim mnie do muru przyprą,
rozważam wszystkie contra i pro,
by sądem swym nikomu nigdy
pochopnej nie wyrządzić krzywdy…
I gdy walczą dwie kliki,
na mnie nie ma sposobu –
ja jestem bezstronny:
należę do obu!
[„Rozterka radiowo-telewizyjna”].

Cogito, ergo sum”,
czyli „Myślę, więc jestem!” –
tak powiedział Kartezjusz…

A ja tu z protestem!
Bo biorąc pod uwagę
wymienione schema,
znaczyłoby:
„Nie myślę – czyli że mnie nie ma!”,
co istotnym jest błędem,
gdyż w takowy sposób
nie byłoby na świecie
bardzo wielu osób [„Rozprawa z Kartezjuszem”].

Do dzisiaj wspomnień tych mi żal –
to był doprawdy dziwny bal:

biały walc szalał nieprzytomnie
za oknem piał już
pijak pierwszy –
i wtem zaczęły
zjawiać się koło mnie
kobiety z moich dawnych wierszy…

Owa Polka tęskniąca daremnie,
a z nią Włoszka kusząca pieszczotą –
i na nowo walczyć jął we mnie
internacjonał z patriotą…

Potem ta, która rzekła
mi kiedyś ponuro,
że ja nie grzeszę fizyczną kulturą.
(Ból mnie wtedy przeszył,
zły spojrzałem na nią:
– No cóż… Gdybym grzeszył,
to i tak nie z panią!).

Potem tamta – poznana w Sopocie.
Niebrzydka, miła i hoża –
o niedostępnej niemal cnocie,
za to z dostępem do morza.
Pomnę, jak studząc me zamiary,
już dawno czyniła mi wstręty:
– Za stary! – mówiła.
– To co, że stary?
A może nie-do-roz-wi-nię-ty?!
Może spóźniony? I to znacznie?
I teraz się dopiero zacznie?!

Wreszcie jedyna miłość w życiu…
Nie ta z tych ładnych, nie…
Z Poznania.
Ta, com jej szeptał:
„Kotku… Kiciu…”,
Aż poszła.
Do Akcji Odszczurzania.

Teraz stanęły wszystkie rzędem…
Czy będę tańczył?
Nie, nie będę.
Nie będę, wszak mówiłem wam:
nie mogę.
Ja siebie znam:
na twarzy powaga i smutek,
a w środku – ho, ho!…
Filutek!

A człek subtelny jest i czuły
i wciąż moralne ma skrupuły.
Skrupuły ma nawet wtedy,
gdy jakiejś kobiety pożąda –
bo może to jeszcze dziecko,
tylko tak staro wygląda?!

Odeszły więc,
bo dałem im kosza,
a każdej z nich niebodze
kapały łzy do biustonosza,
bo tamtędy
im było
po drodze…

Ale nie poszła żadna do innego,
choć pięknych panów w krąg masa…
Ani do Cybulskiego,
ani do Dziewońskiego,
nie poleciała żadna na Gołasa…

I to jest właśnie
cała radość z zawodu poety,
że może sobie wymyślić
takie wierne kobiety [„Biały walc”].