SHAM: How the Self-Help Movement Made America Helpless

Kilka dni temu przeczytałem (i zdrowo objechałem w recenzji) książkę Mateusza Grzesiaka "Personal Branding". To spotkanie z kolejnym wannabe guru self-helpu sprawiło, że zdecydowałem oświeżyć sobie "SHAM: How the Self-Help Movement Made America Helpless".

Steve Salerno, eseista i wykładowca dziennikarstwa postawił sobie za cel zdemaskowanie największych nazwisk amerykańskiego self-helpu oraz metod, dzięki którym branża zarabia miliardy dolarów każdego roku. Przeczytamy więc na przykład o znanych 'psychologach' radiowych i telewizyjnych, jak Dr.Phil czy Dr.Laura, kilku znanych kołczach, a nawet Anonimowych Alkocholikach. Nie zabraknie też oczywiście giganta branży (dosłownie i w przenośni),czyli samego Tony'ego Robbinsa, a także Oprah Winfrey - królowej namaszczającej kolejnych baronów self-helpu.

Autor podchodzi do tematu bardzo kompleksowo - przedstawia sylwetki poszczególnych guru branży, ogólny brak kompetencji do udzielania porad, jakie z siebie wylewają, a także ich "dorobek". Wiele z czołowych nazwisk ma na kontach dziesiątki książek - od typowego bełkotu motywacyjnego przez parapsychologię, porady odnośnie depresji, dietetyki, zdrowia, nauki, budowania związków, seksu, po zarządzanie finansami i kołczing dla dzieci - pomimo braku jakiegokolwiek wykształcenia w tych kierunkach. Ba, część z nich flirtuje nawet z alt-medem, bełkocząć o 'częstotliwościach energetycznych jedzenia' i sprzedając wisiorki mające chronić przed promieniowaniem elektromagnetycznym.

Nie brakuje też oczywiście cytatów - w końcu wykręcanie słów i gadanie w kółko to główne narzędzia kołczingu.

Przede wszystkim jednak, autor pokazuje jak branża self-helpu bez skrupułów wyciąga pieniądze z osób faktycznie potrzebujących pomocy - od dziesiątek dolarów za książki, po grube tysiące za wyjazdy i konwenty motywacyjne. A tym, którzy problemu nie mają - na pewno jakiś sprzeda, by mogli zwrócić się po lekarstwo do najbliższego guru.

I gdybym mógł skończyć tu recenzję, spokojnie wystawiłbym 9/10.

Niestety, po trafieniu jednego wiatraka, Salerno porywa się na kolejne. Rozpędzając się, autor - wyraźnie konserwatywny - szuka związków między branżą samopomocowo-kołczingową a feminizmem, upadkiem tradycyjnej rodziny, wychowaniem bezstresowym i słabymi wynikami amerykańskiego systemu edukacji.

Przy lekko zachrypniętej narracji Johnny'ego Hellera, trudno było nie odnieść wrażenia, że słucham boomera tęskniącego za latami '60, kiedy to kobiety znały swoje miejsce, a dzieci pilniej się uczyły.

A może jednak problemem z edukacją jest bardziej pruski system, zaprojektowany do masowej produkcji pracowników fabryk i maksymalnego marnowania czasu młodzieży? Just a thought. Trzeba jednak przyznać, że w obrywaniu od autora panuje pewne równouprawnienie - republikańskim senatorom, szkołom katolickim i przesadnym antyfeministom też się dostaje.

Mimo, że boomerskie dygresje mocno rażą, to jednak warto poświęcić książce te kilka godzin. W świecie, w którym jesteśmy oblegani pseudopsychologią, suplementami diety i magicznymi proszkami na każdy problem, dobrze jest zaszczepić w sobie odrobinę sceptycyzmu.

Kilka dni temu przeczytałem (i zdrowo objechałem w recenzji) książkę Mateusza Grzesiaka "Personal Branding". To spotkanie z kolejnym wannabe guru self-helpu sprawiło, że zdecydowałem oświeżyć sobie "SHAM: How the Self-Help Movement Made America Helpless".

Steve Salerno, eseista i wykładowca dziennikarstwa postawił sobie za cel zdemaskowanie największych nazwisk...