Czy istnieje przyjaźń między mężczyzną a kobietą? Wydaje się, że tak, ale z perspektywy literatury lub filmu nie jest to zbyt ciekawy wątek. Najlepiej wprowadzić jakieś napięcie seksualne albo nieszczęśliwą miłość. Wtedy jest na czym zbudować trzon relacji, można też zwiększyć dynamikę opowiadanej historii. Tak więc zwykła przyjaźń prędzej czy później musi zakończyć się romansem.

Zapewne dlatego też sami z nutką podejrzenia przyglądamy się swoim znajomym płci przeciwnej. W końcu od małego wpajane nam jest, że nie ma czegoś takiego, jak przyjaźń między kobietą a mężczyzną. Przez to czujemy się nieswojo w jakimkolwiek towarzystwie i często błędnie odczytujemy znaki. A przecież jakaś granica jest i najczęściej w ogóle się do niej nie zbliżamy. Co jednak, jeśli chcemy ją przekroczyć?

„Andromeda” Bohman opowiada historię młodej kobiety, która załapała się na staż w prestiżowym wydawnictwie Rydéns. Początkowo nie jest przekonana, czy praca z pisarzami jest tym, co chce robić w życiu, ale zmienia zdanie po krótkiej rozmowie z Gunnarem Abrahamssonem, kierownikiem działu literackiego. Najpierw wykonuje dla niego zadanie polegające na recenzji trzech tekstów debiutantów, a następnie otrzymuje stanowisko redaktorki. Niedługo później zaczynają się regularnie spotykać (po albo w czasie pracy) na kieliszek wina i przyjacielską rozmowę.

Książka Bohman podzielona jest na dwie części. Pierwsza relacjonowana jest przez główną bohaterkę, a narratorem drugiej jest Gunnar. Dzięki temu poznajemy motywacje i obraz sytuacji z obydwu perspektyw. Pozornie historia jest dosyć sztampowa i przewidywalna. Młoda dziewczyna zakochuje się w swoim mentorze, który szuka poklasku w przedstawicielce młodego pokolenia. Jednak taka interpretacja mocno spłyciłaby całą historię.

Relacja pomiędzy Gunnarem a dziewczyną jest mniej uchwytna, niż to się wydaje. Mamy tutaj dwóch biorców i każde z nich chce coś dla siebie. Kierownik działu literackiego dostrzega w młodej dziewczynie nieuchwytne pokrewieństwo dusz i zapał do wydawania najlepszych pozycji. Ceni ją za szczerość, odwagę i bezkompromisowość, a rozmowa z nią sprawia mu przyjemność. Z czasem dostrzega w niej przyjaciółkę. Z kolei dziewczyna na wczesnym etapie swojej kariery szuka mentora, a znalazła autorytet i obiekt westchnień. Trudno powiedzieć, czy te dwa uczucia zmieszały się ze względu na jej młody wiek, jednak podobieństwa były zbyt silne, by je ignorować.

„Andromeda” to również książka o pracy w wydawnictwie. Bohman rysuje nam obraz nieustającej walki pomiędzy wydawaniem dobrej literatury a opłacalnością danego przedsięwzięcia. Tak jak w każdej branży, i tutaj pracują osoby, które po prostu chcą coś robić w życiu i zarabiać pieniądze. Ale są i tacy, którzy dostrzegają niuanse prozy i pragną wypuścić na rynek coś, co wstrząśnie czytelnikami i wpłynie na ich życie. W tej walce oczywiście nie ma zwycięzcy, gdyż gusta ludzkie są różne (jest więc w tym coś donkichotowskiego), jednakże pojedyncze jednostki walczą i czasem wygrywają.

Therese Bohman porusza także inne zagadnienia, związane między innymi z klasowością, małomiasteczkową mentalnością, różnicami pokoleniowymi oraz brakiem skupienia na rzeczach ważnych. Nie są one jednak aż tak eksponowane, aby przesłonić główny wątek powieści. Cieszę się, że jak zwykle Pauza mnie nie rozczarowała. Wydawane przez nich książki są niezwykle wdzięczne do interpretacji i z niecierpliwością czekam na kolejne. I z całą pewnością sięgnę po poprzednie pozycje Bohman, gdyż wiem już, że warto.

Michał Wnuk