Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Herman Hesse należy z pewnością do tych autorów, których obecność przenika do świadomości całkiem nieumyślnie, może nawet przypadkowo – nawet jeśli nie czytaliśmy jego książek, nazwisko kojarzy się z pewnym mistycyzmem i myślą filozoficzną. Wydaje się, że jego przekaz trafia zwłaszcza do poszukujących osób, trochę na rozdrożu życia, często gdzieś na początku studiów.

Moje osobiste doświadczenia opiera się, co prawda, na spotkaniu osób wychwalających „Siddartę”, ale po przeczytaniu wyżej wymienionej pozycji czuję, że ta też przypadłaby im do gustu. Ciągnąc temat dalej, od razu przyznam, że startowałam z pozycji raczej niechęci do samego autora; kojarzył mi się z przesadnym dramatyzmem i trochę takim zapętlonym wzdychaniem nad osobą własną…

… no i właściwie moje skojarzenia niedaleko padły od narracji „Demiana”. Otóż w tej powieści poznajemy chłopca o imieniu Sinclair, którego przeżycia wewnętrzne rangą dorównują największym męczennikom historii. Najmniejsze występki lat dziecięcych piętnują go i skazują na egzystencję nikczemnika. A przynajmniej na kilka miesięcy.

Tym opisem chcę podkreślić patos naszego głównego bohatera, bo wszystko, co go dotyczy określa on takim tonem; im dalej śledzimy jego losy tym głębiej wchodzimy w przekonanie, że niektóre jednostki czują bardziej i wiedzą więcej, a reszta świata ich nie rozumie, bo wiedzie prosty żywot pozbawiony rozwoju osobistego.

Może idę uproszczoną drogą, ale tego nie mogłam przełknąć w tych wszystkich zadufanych rozmyślaniach. Czy też znacie takie osoby, które w ten sposób patrzą na świat? Bo ja niestety tak i kłuło to w moje własne poglądy, gdyż wiem, że treść tego typu może trafić na odpowiedni grunt i podrzucać argument tymże jednostkom. A gdy jakaś grupa uważa się za lepszą od innych to już krótka droga do podjęcia różnych działań.

Ale! Niezwykle zaciekawiła mnie cała historia publikacji książki, a także życiorys autora; osadzenie tej opowieści w kontekście wojny, nadziei na lepszy świat, dodało mi wobec niej trochę wyrozumiałości.

ig: @tylkotrocheczytam

Herman Hesse należy z pewnością do tych autorów, których obecność przenika do świadomości całkiem nieumyślnie, może nawet przypadkowo – nawet jeśli nie czytaliśmy jego książek, nazwisko kojarzy się z pewnym mistycyzmem i myślą filozoficzną. Wydaje się, że jego przekaz trafia zwłaszcza do poszukujących osób, trochę na rozdrożu życia, często gdzieś na początku studiów.

Moje...

Łapię się czasami na tym, że czytam książkę, niewiele na jej temat wiedząc, a w trakcie zaczynam łączyć kropki i obraz okazuje się intymnym rozliczeniem autora z jakąś dręczącą go kwestią. Chociaż może „rozliczenie” to za dużo powiedziane – często problem pozostaje; poharatany, otwarty, wciąż krwawiący. A jednak już trochę łatwiejszy do niesienia ze sobą dalej w życie.

Bo czy fragment swojej tożsamości możemy zamknąć? Zostawić za sobą i już nigdy się nie oglądać?

Autorka stawia te pytania przed bohaterką swojej mikropowieści, której los lustrzanym odbiciem odwzorowuje doświadczenia jej samej. Margaryta Jakowenko jest hiszpańską pisarką ukraińskiego pochodzenia. Daria Kovalenko Petrova odbiera oficjalny paszport poświadczający jej 𝘯𝘰𝘸𝘦 obywatelstwo, po dwudziestu latach spędzonych w kraju emigracji przestaje istnieć Ukrainka, jej miejsce zajmuje Hiszpanka.

Przyznam, że nie mogłam odepchnąć od siebie myśli o inwazji Rosji na Ukrainę; ta perspektywa tylko wzbogacała odbiór spisanych w książce doświadczeń. Pragnienie pozostania przy swoim, wśród swoich korzeni, zetknięte z pragmatycznym podejściem w obliczu biedy i tragedii. Rodzina Darii wyjechała, jak wiele innych w podobnym okresie, w poszukiwaniu pracy i lepszego świata; ale czy istnieje jakiś 𝘭𝘦𝘱𝘴𝘻𝘺 świat?

Ja tylko przez kilka lat mieszkałam za granicą i faktycznie trudno mi było poczuć się w pełni częścią społeczności Wysp Brytyjskich. Najbliższe mi tam osoby pochodziły z różnych konfiguracji emigranckich, historia niektórych uwzględniała więcej niż jeden kraj, więcej niż jeden kontynent. Więc może coś faktycznie w tym jest, że asymilacja jest trudna, a każdy ma do niej inne podejście.

Mimo ciężkiego kalibru tematycznego, książkę czytało mi się z łatwością. Sama w sobie jest dość krótka, jej rozdziały także są raczej oszczędne. Podobała mi się też forma podsumowania wielu z nich jednym, zaczerpniętym z rosyjskiego słowem. Czegoś mi zabrakło, by uznać to za niepowtarzalne dzieło, ale z pewnością jest to bardzo dobry debiut.

Łapię się czasami na tym, że czytam książkę, niewiele na jej temat wiedząc, a w trakcie zaczynam łączyć kropki i obraz okazuje się intymnym rozliczeniem autora z jakąś dręczącą go kwestią. Chociaż może „rozliczenie” to za dużo powiedziane – często problem pozostaje; poharatany, otwarty, wciąż krwawiący. A jednak już trochę łatwiejszy do niesienia ze sobą dalej w życie.

Bo...

Jeśli to czytasz, to już jest za późno.

Nie, wróć, jednak to był fałszywy alarm; po prostu od czasu do czasu trzeba społeczeństwo trochę postraszyć, a jak za tym czekają jakieś zyski (na przykład ze sprzedaży książki) to nic tylko malować obraz nieuchronnej apokalipsy.

Otrzeźwienie przychodzi dopiero, gdy sami zgłębimy temat i zorientujemy się, że ChatGPT nie czyha na nasze posady, bo sam nie odróżnia kłamstwa od prawdy i potrafi przekonująco argumentować nieprawidłowe wyniki zadań arytmetycznych. Taka była moja osobista droga.

Jednak nie każdy pracuje w branży leżącej tak blisko tej dziedziny i być może dla takiego czytelnika pisze Suleyman. Choć w moim odbiorze tego swojego idealnego czytelnika traktuje trochę jak istotę, która nic o świecie nie wie. Każdy argument mógłby zawrzeć się w kilku stronach, on potrafi jednak rozwlec go na stron kilkadziesiąt, posiłkując się przykładami, o których każdy z nas już czytał wielokrotnie.

Ponadto, sama książka sączy się jak taka fala – rozmywa treść wśród generycznych zdań niczym uformowanych przez generatywną sztuczną inteligencję. Wzrok dosłownie płynął mi przez kolejne strony, poszukując konkretu, nowości. Szukając 𝘴𝘦𝘥𝘯𝘢 pośród opisów wynalezienia silnika spalinowego, przedsięwzięcia jakim był Human Genome Project, zwrócenia uwagi na to, że ogień był ważnym przełomem w istnieniu naszego gatunku. I wielu, wielu, naprawdę wielu innych.

Bardzo trudno mi uchwycić o co właściwie miało tu chodzić; na pewno dobrą reklamę robi sama przeszłość (i teraźniejszość) Suleymana, który obecnie jest CEO Microsoft AI, a przebił się w środowisku już wcześniej jako współzałożyciel DeepMind. Ta cała jego otoczka była tym, co zachęciło na pewno wiele osób po sięgnięcie po „Nadchodzącą falę”.

A, według mnie, niespecjalnie to czuć podczas lektury. Zabrakło mi dyskusji o tematach, które naprawdę mnie wciąż niepokoją przy powstawaniu rozwiązań AI, zabrakło mi poczucia, że autor coś wniósł do mojego rozumienia tego zagadnienia.

ig: @tylkotrocheczytam

◦

Książkę otrzymałam w ramach współpracy barterowej od @szczeliny_, za co pięknie dziękuję.

Jeśli to czytasz, to już jest za późno.

Nie, wróć, jednak to był fałszywy alarm; po prostu od czasu do czasu trzeba społeczeństwo trochę postraszyć, a jak za tym czekają jakieś zyski (na przykład ze sprzedaży książki) to nic tylko malować obraz nieuchronnej apokalipsy.

Otrzeźwienie przychodzi dopiero, gdy sami zgłębimy temat i zorientujemy się, że ChatGPT nie czyha na...